Er zijn verschillende oorzaken die kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van laminitis. Hieronder bespreken we de meest voorkomende factoren. 

1. Voedingsgerelateerde laminitis 
   Een van de belangrijkste oorzaken van laminitis is voeding, vooral een overmatige inname van suikers en zetmeel. Wanneer een paard te veel suikers (fructaan) binnenkrijgt, bijvoorbeeld door het eten van veel jong, suikerrijk gras of te veel traditioneel krachtvoer, kan dit leiden tot een verstoring van de darmflora. Hierdoor kunnen schadelijke bacteriën zich vermenigvuldigen, wat toxines vrijmaakt die in de bloedbaan terechtkomen en een ontstekingsreactie in de hoeven veroorzaken. 

Wetenschappelijke onderbouwing: 
Een studie door Pollitt (1999) toonde aan dat een overmaat aan snel fermenteerbare koolhydraten in de voeding, zoals zetmeel en suikers, direct kan leiden tot de ontwikkeling van laminitis. Het onderzoek wees uit dat paarden die een dieet kregen dat rijk was aan fructaan (een soort suiker dat veel voorkomt in gras), veel gevoeliger waren voor laminitis. Het verstoren van de microbiële balans in de darmen door deze koolhydraten wordt beschouwd als een belangrijke factor in het ontstaan van de aandoening. 

Bron: Pollitt, C. C. (1999). “Equine laminitis: Its development coincides with increased sublamellar blood flow.” Equine Veterinary Journal, 31(2), 125-132. 

2. Endocriene ziekten: Insulineresistentie, EMS of PPID (ziekte van Cushing) 
   Paarden met een endocriene aandoening, zoals Equine Metabool Syndroom (EMS) of insulineresistentie of PPID, lopen een verhoogd risico op laminitis. Deze aandoeningen leiden tot een verstoorde insulinerespons, waardoor glucose niet efficiënt kan worden verwerkt in het lichaam. Hoge insulinespiegels kunnen op hun beurt laminitis veroorzaken. Vooral pony’s en paarden die aanleg hebben voor overgewicht lopen risico op EMS, wat direct verband houdt met het ontstaan van hoefbevangenheid. 

Wetenschappelijke onderbouwing: 
In een studie door Asplin et al. (2007) werd aangetoond dat insulineresistentie een belangrijke risicofactor is voor het ontstaan van laminitis. Het onderzoek concludeerde dat paarden met verhoogde insulinespiegels een veel grotere kans hadden om hoefbevangenheid te ontwikkelen, zelfs wanneer ze geen dieet hadden dat rijk was aan suikers of zetmeel. Het onderzoek ondersteunt het idee dat endocriene stoornissen onafhankelijk van voeding laminitis kunnen veroorzaken. 

Bron: Asplin, K. E., Sillence, M. N., Pollitt, C. C., & McGowan, C. M. (2007). “Induction of laminitis by prolonged hyperinsulinaemia in clinically normal ponies.” Veterinary Journal, 174(3), 530-535. 

3. Overgewicht en gebrek aan beweging 
   Overgewicht vormt een aanzienlijk risico voor de ontwikkeling van laminitis, vooral bij pony’s en paarden die aanleg hebben om vet op te slaan in de nek of bij de staartbasis. Deze extra vetophopingen kunnen hormonale veranderingen veroorzaken die de insulineresistentie verergeren. Daarnaast zorgt een gebrek aan beweging ervoor dat overtollige calorieën niet worden verbrand, wat kan bijdragen aan obesitas en dus aan laminitis. 

Wetenschappelijke onderbouwing: 
Onderzoek door Carter et al. (2010) wees uit dat paarden met overgewicht en beperkte bewegingsvrijheid een verhoogd risico hebben op zowel insulineresistentie als laminitis. Het onderzoek stelde ook vast dat regelmatige beweging, zelfs in beperkte mate, de insulinegevoeligheid van paarden kan verbeteren en daarmee het risico op laminitis kan verminderen. 

Bron: Carter, R. A., Treiber, K. H., Geor, R. J., Douglass, L., & Harris, P. A. (2010). “Prediction of laminitis susceptibility in ponies using plasma insulin and leptin concentrations.” Equine Veterinary Journal, 42(2), 118-123. 

Symptomen van laminitis 

Het herkennen van de vroege symptomen van laminitis is essentieel om snelle en effectieve behandeling mogelijk te maken. Hier zijn enkele veelvoorkomende symptomen: 

• Kreupelheid: Paarden met laminitis kunnen moeite hebben om normaal te lopen en kunnen hun gewicht verplaatsen naar hun achterbenen om druk op de voorbenen te verminderen. 

• Warmte in de hoeven: Een verhoogde temperatuur in de hoeven kan wijzen op een ontsteking. 

• Verhoogde hartslag in de hoefslagader: Dit kan wijzen op een verstoring van de bloedtoevoer naar de hoef. 

• Onwil om te bewegen: In ernstige gevallen kunnen paarden helemaal weigeren te bewegen door de intense pijn. 

Een snelle diagnose en behandeling zijn van vitaal belang om verdere schade aan de hoefstructuren te voorkomen. 

Behandeling en preventie 

De behandeling van laminitis bestaat meestal uit het verlichten van de pijn, het verminderen van ontstekingen en het aanpakken van de onderliggende oorzaak. Hier zijn enkele behandelmethoden: 

1. Dieetaanpassing: Het is cruciaal om de inname van suikers en zetmeel te beperken, vooral bij paarden met insulineresistentie of EMS. Vezelrijk, suikervrij ruwvoer moet de basis vormen van het dieet. 

2. Beweging en gewichtscontrole: Voor paarden met overgewicht is het belangrijk om hun lichaamsconditie te verbeteren door beweging en een gecontroleerd dieet. Regelmatige, lichte beweging kan ook helpen om de insulinegevoeligheid te verbeteren en het risico op laminitis te verminderen. 

3. Medicatie: Bij endocriene aandoeningen kan medicatie zoals metformine worden voorgeschreven om de insulinegevoeligheid te verbeteren. Daarnaast kunnen ontstekingsremmende medicijnen helpen om de pijn en ontsteking in de hoef te verlichten. Bij PPID wordt vaak pergolide voorgeschreven. 

4. Hoefverzorging: Correcte en regelmatige bekappingen zijn essentieel om de hoef in een gezonde vorm te houden en de druk op de hoefwand te verminderen. In ernstige gevallen kan het nodig zijn om speciale hoefschoenen te gebruiken om het hoefbeen te ondersteunen.