Ruwvoer

Ruwvoer

Ruwvoer vormt de basis van het dieet van elk paard. Het is essentieel voor een goede spijsvertering, het gebit, het welzijn en de algemene gezondheid van het dier. In dit artikel vat ik samen: de verschillende soorten ruwvoer die geschikt zijn voor paarden, met hun eigenschappen, voordelen en aandachtspunten.

Auteur: Katrien op 31/10/’25

1. Hooi

Hooi is het meest gebruikte ruwvoer voor paarden. Het bestaat uit gedroogd gras of een mengsel van verschillende grassen. Hooi is makkelijk op te slaan en te doseren. De voedingswaarde hangt af van het moment van maaien, het soort gras en de manier van drogen. Er zijn twee hoofdtypes:

• Vroeg hooi: Geoogst vroeg in het seizoen, bevat meer energie en eiwitten, maar is zachter en stofgevoeliger.
• Laat hooi: Later gemaaid, grover van structuur, bevat meer vezels maar minder energie.

Het is belangrijk om te letten op de kwaliteit: schimmelvrij, stof-arm en aangenaam ruikend hooi zijn ideaal voor paarden.

2. Kuilgras (voordroog)

Kuilgras, ook wel voordroog genoemd, is halfgedroogd gras dat luchtdicht wordt ingepakt (meestal in plastic balen) en fermenteert. Het is vochtiger dan hooi en bevat daardoor meer melkzuurbacteriën. Voordroog is populair in natte klimaten waar hooi moeilijk te winnen is. Let op: kuilgras voor paarden moet droger en schimmelvrij zijn dan dat voor rundvee.

Voordelen van kuilgras voor paarden:

• Stofvrij, waardoor het geschikt is voor paarden met luchtwegproblemen.
• Hoger vochtgehalte dan hooi, wat bijdraagt aan een betere hydratatie.
• Bevat vaak meer voedingsstoffen dan traditioneel hooi, afhankelijk van de snede en het oogstmoment.
• Gemakkelijk op te slaan en minder gevoelig voor schimmelvorming als het correct is ingepakt.

Nadelen van kuilgras voor paarden:

Risico op bederf als het niet goed luchtdicht is verpakt, wat kan leiden tot schimmelgroei of botulisme.

Kan te rijk zijn aan energie en eiwitten voor sobere rassen of paarden met een lage energiebehoefte.

Bevat minder vezels dan hooi, waardoor het risico op spijsverteringsproblemen kan toenemen.

De invloed van kuilgras op de darmflora bij paarden is een belangrijk aandachtspunt binnen het rantsoenbeheer. Door het hogere vochtgehalte en de specifieke fermentatieproducten in kuilgras, kunnen er veranderingen optreden in de samenstelling van de darmmicrobiota. Dit kan gunstig zijn voor sommige paarden, maar bij gevoelige dieren kan een plotselinge overgang naar kuilgras leiden tot verstoringen, zoals dunne mest of koliek. Het is daarom aan te raden om bij de overschakeling van hooi naar kuilgras het rantsoen geleidelijk aan te passen, zodat de darmflora zich vlot kan aanpassen aan het nieuwe voer.

Niet alle paarden eten kuilgras even graag vanwege de smaak en geur. Voor meer informatie en wetenschappelijke onderbouwing over het voeren van kuilgras aan paarden, zie onder andere: Müller, C.E., & Udén, P. (2007). ”Preference of horses for grass silages and haylage with different botanical composition, dry-matter content and fermentation characteristics.” Animal Feed Science and Technology

3. Gras

Vers gras is het meest natuurlijke ruwvoer voor paarden en bevat veel water, vitaminen en mineralen. Weidegang biedt beweging en een continue voedselopname. Let wel op met rijke voorjaarsweides: te veel jong gras kan hoefbevangenheid (laminitis) of diarree veroorzaken. Beperk de weidegang bij gevoelige paarden en bouw deze altijd langzaam op.

Een track systeem, waarbij paarden in een afgebakend pad of ‘track’ rondom een weide of terrein worden gehouden, kan bijzonder waardevol zijn voor hun welzijn. Zo bevordert het track systeem natuurlijke beweging omdat paarden gestimuleerd worden om langere afstanden af te leggen op zoek naar voer, water en rustplekken. Dit helpt niet alleen om verveling te voorkomen, maar ondersteunt ook een gezonde spijsvertering, bewegingsstelsel en conditie. Daarnaast zorgt het ervoor dat paarden minder gras in één keer kunnen eten, wat het risico op overgewicht, koliek en stofwisselingsproblemen zoals hoefbevangenheid vermindert. Door deze opzet sluit het track systeem goed aan bij het natuurlijke gedrag en de behoeften van het paard, wat uiteindelijk bijdraagt aan hun algehele gezondheid en welzijn.

4. Luzerne

Luzerne is een vlinderbloemige plant die rijk is aan eiwitten, calcium en vezels. Het wordt vaak als aanvulling gegeven, in de vorm van brokken, gehakseld of gemengd in het hooi. Luzerne ondersteunt spieropbouw, maar te veel kan bij sommige paarden tot nierproblemen leiden vanwege het hoge eiwit- en calciumgehalte. Geef het dus met mate.

Kauwen op luzerne biedt verschillende voordelen voor de gezondheid van het paard. Door de grove structuur van luzerne moet het paard intensief kauwen, wat de speekselproductie stimuleert en bijdraagt aan een stabiele zuurgraad in de maag. Dit helpt maagproblemen, zoals maagzweren, te voorkomen. Daarnaast bevat luzerne van nature veel vezels, eiwit en calcium, wat het uitermate geschikt maakt als aanvulling voor paarden die extra voedingsstoffen kunnen gebruiken, bijvoorbeeld sportpaarden of jonge dieren in de groei. Door de langzame opname wordt het risico op schrokken verkleind en blijft de spijsvertering optimaal functioneren. Tot slot draagt luzerne bij aan een verzadigd gevoel en helpt het overgewicht te voorkomen, vooral wanneer het wordt gebruikt als onderdeel van een goed uitgebalanceerd rantsoen.

5. Stro

Stro wordt meestal gebruikt als bodembedekking, maar het kan ook als ruwvoer dienen, vooral voor paarden die snel dik worden. Tarwestro is het meest geschikt; haverstro is te scherp en gerstestro kan stof bevatten. Stro heeft een lage voedingswaarde, maar veel vezels, wat de spijsvertering stimuleert. Let op: te veel stro kan verstoppingen veroorzaken.

6. Haylage

Haylage is vergelijkbaar met voordroogkuil, maar bevat meestal wat minder vocht en is fijner van structuur. Het is populair in Engeland en Ierland. Haylage is smakelijk en stofvrij, maar moet zorgvuldig worden bewaard om bederf te voorkomen.

7. Ruwvoervervangers

Geperste ruwvoederproducten: Er bestaan diverse geperste producten zoals ruwvoederbrokken en grasbrokken. Deze zijn handig voor paarden met gebitsproblemen of oudere paarden, omdat ze geweekt kunnen worden tot een makkelijker verteerbare pap. Bij Flo Féa noemen ze: ruwvoervervangers.

Metazoa Naturalfit Haycobs (grasbrok) 15kg

€ 23,97 Incl. BTW

Gezonde vezels en extra vochtopname: klaar in 1 minuut met koud water!

Trakteer je paard op een lekkere gezonde slobber boordevol vezels. Klaar binnen enkele minuten, ook met koud water. Brokken vallen heel snel uit elkaar wat géén risico geeft op slokdarmverstopping.

 

Op voorraad (kan nabesteld worden)

– Metazoa Naturalfit Haycobs (grasbrok) 15kg aantal +

Toevoegen aan winkelwagen

Hoeveel ruwvoer heeft een paard nodig?

De hoeveelheid ruwvoer die een paard dagelijks nodig heeft, hangt af van zijn lichaamsgewicht, activiteit en gezondheidstoestand. Over het algemeen wordt aangeraden dat een volwassen paard minstens 1,5 tot 2% van zijn lichaamsgewicht aan droogstof uit ruwvoer per dag krijgt. Voor een paard van 500 kg betekent dit dus tussen de 7,5 en 10 kg droge stof per dag. Dit helpt niet alleen om aan de voedingsbehoeften te voldoen, maar ondersteunt ook een gezonde darmwerking en voorkomt verveling.

Droge stof per type ruwvoer voor paarden

De hoeveelheid droge stof in ruwvoer varieert sterk per type. Hooi bevat doorgaans het hoogste percentage droge stof, meestal tussen 80% en 90%. Dit betekent dat hooi relatief weinig water bevat en daardoor langer houdbaar is. Kuilgras daarentegen heeft een lager droge stofgehalte, vaak tussen 40% en 70%, afhankelijk van het stadium van inkuilen en de gebruikte techniek. Vers gras heeft het laagste droge stofpercentage, meestal rond de 20% tot 25%, waardoor paarden er grote hoeveelheden van moeten eten om aan hun behoefte te voldoen.

Bij het samenstellen van het rantsoen is het belangrijk om rekening te houden met deze verschillen. Droge stof is immers de voedingsrijke component van het ruwvoer, terwijl het watergehalte vooral invloed heeft op het volume en de houdbaarheid. Door het droge stofgehalte goed af te stemmen op de energiebehoefte en het type paard, draagt u bij aan een gezonde voeding en spijsvertering.

• Hooi: 80–90% droge stof
• Kuilgras: 40–70% droge stof
• Vers gras: 20–25% droge stof

Controleer altijd het droge stofgehalte van uw ruwvoer, zeker als u wisselt tussen verschillende typen of een rantsoen samenstelt voor paarden met specifieke behoeften, zoals sobere rassen of dieren met een lage energiebehoefte. Zo houdt u het rantsoen optimaal afgestemd op uw paard.

Een slowfeeder is een voeroplossing voor paarden waarmee ruwvoer langzaam en gedoseerd wordt aangeboden. Dit systeem bestaat vaak uit een stevig net, bak of rek met kleine openingen, waardoor het paard het voer in kleinere porties moet opnemen. Zo wordt schrokken voorkomen, eet het paard langer over zijn portie en wordt verveling tegengegaan. Bovendien stimuleert een slowfeeder het natuurlijke eetgedrag, ondersteunt het een gezonde spijsvertering en helpt het het risico op overgewicht of stofwisselingsproblemen te verkleinen. Slowfeeders zijn bijzonder handig in het rantsoenbeheer, zeker bij paarden die gevoelig zijn voor te snel eten of die beperkt ruwvoer aangeboden krijgen.

Analyse ruwvoer:

De Vitalbix Ruwvoer Quickscan is een praktische tool die jou inzicht geeft in de voedingswaarde van het ruwvoer dat je voert aan je paard of pony. Het uitgebreide analyserapport bevat exacte waardes voor energie, eiwit (waarbij niet alleen EWpa wordt weergegeven, maar ook VREp: het verteerbare ruw eiwit), suiker, ruwe celstof, lignine en droge stof. Je krijgt dus geen schattingen, maar concrete cijfers waarmee je gericht kunt sturen op het rantsoen van jouw dier.

Heeft jouw paard problemen met de overgang van het ene type ruwvoer naar een ander? Lees hier verder.